Iþýk ve Co2 bitkili akvaryumlarýn en çok polemik oluþturan, iki olmazsa olmazý. Genellikle akvaryumlarda, þu kadar ýþýk, yok grolüx yada day lýghet tartýþýr dururuz. Acaba hiç düþündünüzmü? Iþýk ve co2 birbiriyle ne kadar alakalý. Þimdi bu konuyu teknik bilgilere fazla girmeden açýklayalým.
Sudaki karbondioksit ýþýk enerjisi kullanýlarak, niþasta ve diðer yüksek enerjili karbonhidratlara dönüþtürülür. Karbon kullanýldýktan sonra ortaya çýkan oksijen ise suya býrakýlýr. Bitki daha sonra besine ihtiyaç duyduðunda bu karbonhidratlarda depoladýðý enerjiyi kullanýr.
Fotosentez olayýnýn meydana gelebilmesi için gerekli olan maddeler, ýþýk, klorofil, karbondioksit, canlý organizmadýr
Akvaryumlar kapalý ekosistemler olduðu için, bütün gereksinimler bizler tarafýndan saðlanmaktadýr. Doðadaki gibi sistematik bir döngü yoktur. Birçoðumuz þöyle bir yanýlgý içine giriyoruz, ilk etapta ýþýklandýrmayý ayarlayarak gerkli olan deðerlere getiriyoruz 10-12 saat aydýnlatma süresini uyguluyoruz ve akvaryumumuzdaki bitkilerde geliþme bekliyoruz. Tabiki sonuç hüsran oluyor, gerçi bazý bitkiler balýklarýn salýverdiði co2 yi ve çürümelerden çýkan co2 i kullanarak hayatlarýný idame ettirselerde bir çok bitki yaþayamýyor.Neden?
Biraz daha bilgili olanlar ise, ýþýklandýrma ve co2 sistemini kurarak bitkili akvaryumda baþarýlý olacaðý kanýsýndadýr. Evet bu kaný nispeten doðrudur, gerekli þartlar saðlandýðýnda biyolojik sistem devreye girer. Yaþam döngüsüde bitkiler için baþlamýþ olur. Peki bu sistem neye göre hareket edecektir, buradaki þartlar neye göre düzenlenecek ve uygulanacaktýr.?
ÞÝMDÝ BU SORULARA CEVAPLAR BULALIM
Bitkili akvaryumlarda baþarýyla bitki yetiþtirmek için, bitkilerin ihtiyacý olan temel ve yardýmcý bütün besinler akvaryumda yeterli düzeyde olmalýdýr. Bu besin maddelerinden birinin bile eksik olmasý sistemi tamamen olumsuz yönde etkileyecek, ve istenillen sonuçlar elde edilemeyecektir
Diyelimki akvaryumda gerekli olan bütün besin maddeleri yeterli düzeyde, ýþýk þiddeti de yeterli ise co2 in ne kadarý bitkiler için yeterli olacak? Aslýnda co2 in akvaryumdaki fazlalýk oraný iki nedenden dolayý önemlidir 1- balýklarýn co2 den zehirlenmesi 2- karbonat sertliði ve ani PH düþüþü. Bitkiler açýsýndan co2 in çok olmasý hiçbirþey ifade etmeyecektir, co2 ne kadar çok olursa olsun bitki ihtiyacý kadar kullanacaktýr. Bitkiler açýsýndan önemli olan yeteri kadar Co2 in akvaryumda bulunmasýdýr.
Iþýklandrma fotosentezde en önemli unsurdur, ýþýklandýrma yetersiz olduðu zaman bitki gerekli olan besin stoklarýný yapabilmek için hacmini küçültür, büyümesini durdurur ve minimum düzeyde saðlam kalmaya çalýþýr. Bir kýsým bitki yapraðýný dökerek uzun ve yapraksýz bir gövde oluþturur, yapraklar küçülür ve bitki þekillerinde farklýlaþmalar olur. Bütün bu deðiþimler sadece bitkinin ortama adaptasyonu sonucudur ve tüm amaç daha çok ýþýða ulaþmaktýr.
Doðal ortamlarýnda bitkiler ortalama 12 saat ýþýk altýndadýr, akvaryumlarda da bu süre en uygun süredir. bir yazar þöyle açýklýyordu ''toplam 120 watt olan ýþýklandýrmamý ilk önce 30 watt 1,5saat sonra 30 watt 1,5sat sonra 30 watt 1,5 saat sonra 30 watt olarak saat 11de tamamý açýk oluyor ve saat 2 den sonrada aksi þekilde hareket ederek 1,5 saat aralýklarla söndürüyorum bu güne kadar aldýðým en güzel verimi bu þekilde saðlamýþtým.''burada anlattýðým zamanlama tropik bitkiler içindir.
Iþýklandýrma þiddetinin fazla olmasý ise, akvaryumda bitkilere bir zarar vermese de, balýklar üzerinde stress ve ekonomik yönde zarar oluþturacaðý için önerilmez. Þöyle düþünülmemeli, bolca ýþýk ve co2 verelim ki bitkilerim hýzlýca büyüsün. Bu düþüncede tamamen yanlýþtýr, çünkü bitki ihtiyacý olacaðý kadar fotosentez yapar. Daha sonra fotosentezi durdurur.
ÞÝMDÝ TÜM ANLATILANLARI KISACA ÖZETLÝYELÝM
Bitkili akvaryumlarda baþarýlý olmak, saðlýklý bitkiler büyütmek, ýþýk ve co2 sisteminden en iyi þekilde istifade etmek için:
1- akvaryum suyunda bitkiler için gerekli tüm besin maddeleri yeterli düzeyde olmalý
2-ýþýklandýrma düzeneði VE IÞIKLANDIRMA SÜRESÝ mümkün mertebe doðaya uygun yapýlmalý
3-co2 sistemi sadece ýþýk açýk olduðu zaman ve ýþýklandýrma açýldýktan iki saat sonra çalýþtýrýlmalý.
4-ayný deðerleri ve daha düþük ýþýk isteyen bitkiler seçilmeli
5-su deðerleri sürekli kontrol altýnda tutulmalý
6-aydýnlatmada kullanýlan flourasanlar 6-8 aydan sonra kademeli olarak deðiþtirilmeli ilk flourasan deðiþtirildikten 3-4 ay sonra ikincisi deðiþtirilmeli deðiþtirme iþlemin hepsini ayný anda yapmamalý.
7- unutulmamasý gereken en önemli þey su deðiþimleri mümkün mertebe 15 günü geçmemeli ve % 20 yi aþmamalý
