Herkeze marhaba. Bu yazýmda özellikle bitkili akvaryumlarýn baþ belasý alg'ler üzerinde duracaðým. Alg nedir, Alg türleri nelerdir, Nasýl baþaçýkýlýr ve Genel öneriler gibi alt baþlýklar altýnda alg'le ilgili verebildiðim bütün bilgiyi aktarmaya çalýþacaðým. Ýlk olarak alg'ýn tanýmý ile baþlayalým.

  Alg Nedir?
Nemli aðaç gövdelerinden kayalýklara, kýzgýn çöllerden denizlere kadar çok çeþitli ortamlarda, kadife gibi yumuþak katmanlar ya da sýk öbekler oluþtururarak büyüyen bitki benzeri canlýlardýr.

Alg'lerin yapýlarý kök, gövde ve yaprak organlarý hâlinde farklýlaþmamýþtýr. Rizoyit adý verilen kýsýmlara sahip, klorofil içeren çiçeksiz sporlu bitkilerdir.

Algler, hareketli, hareketsiz, bir hücreli ya da koloni hâlinde dallanmýþ ya da dallanmamýþ canlýlardýr. Ýpliksi, yapraksý, þeritsi, tüpsü, makroskobik ya da mikroskobik olabilirler.

Alg’de aslýnda bir çeþit bitkidir. Akvaryumlarýmýzda yetiþtirdiðimiz bitkilerden farklý olarak çok daha basit bir yapýya sahip olduklarýndan bitkilere nazaran çok daha çabuk geliþirler. Geliþebilmek için ortamdaki her türlü besinden faydalanabilirler ve bitkilere faydalý olmasý için verdiðimiz gübrelerin fazlasý alg'lerin oluþmasýnda en büyük etkendir.

Alg Türleri ve Mücadele
Alg problemiyle baþaçýkabilmek için öncelikle alg türlerini tanýmamýz lazým. Doðru teþhis doðru tedaviyi getirir.

Mavi-Yeþil Alg (Blue-Green Algae – Cyanobacteria)
Cyano = Mavi ayný zamanda Mavi yeþil alg olarak da bilinir. Akvaryumlarda bulunan çoðu türü pembemsi kýrmýzý rengindedir. Bu baþbelasý algin bir diðer ortak adýda kýrmýzý-balçýk algidir, çünkü bu alg týpký bir halý gibi ve yapýþkan bir hal alýr. Alg vakumlamayla kolaylýkla alýnabilir.
 Cyanobakter tek hücreli bir alg olup aslýnda bir bakteri’dir. Bu alg genellikle tek bir noktada baþlar (akýntýnýn az olduðu yerde) ve kýsa sürede tankýn her yerine daðýlýr. Tüm tek hücreli algler hýzlý geliþir, fakat bu alg hepsinden hýzlýdýr. En uygun ortamda bu alg 20 dakika da iki katý kadar geliþebilir.
  Sebebi:
•   Düþük nitrat oraný: Genellikle suyunuzdaki bütün Nitrojen/nitrat eksikliði neden olur. Bu oluþumu tetikler ve bakteriler mümkün olan her nitrojen kaynaðýný kullanmaya baþlar
•   Yüksek organik yük: Aþýrý yemleme yada yüksek organik maddeler BGA’yý tetikler.
•   Eski ýþýk kaynaklarý: Bazen floresanlar kullanýlabilir ýþýk yaymadýðý zaman olabilir. Bu bitkilerinizin bakteriler kadar güçlü olmamasýna neden olabilir.
•   Düþük su sirkülasyonu: Sirkülasyon bitkili tanklarda besin kullanýmýnda ölü nokta kalmamasýnýn altýn anahtarýdýr.
Mücadele:
•   Nitrat’ý arttýrýn: Nitrat konsantrasyonu 5 Ppm’den zengin olmalýdýr.
•   Hýzlý geliþen bitkiler ekleyin: Bu alglerin besinlere eriþimini engeller.
•   Karartma: Mavi Yeþil Alg ýþýk olmadan yaþayamaz.
•   Excel/H2O2 Tedavisi: Bir þýrýnga yardýmýyla Excel yada Oksijenli Suyu problemli bölgeye sýkýn. Sonra ölü parçalarý elle temizleyin.
•   Eritrosin: Eriotrosin bir antibiyotiktir ve bunu çeyrek doz olarak kullanarak bakteri’yi öldürebilirsiniz.


Kahverengi Alg (Brown Algae – Diatoms)
Diatomlarda kahverengi renkli tek hücreli alglerdir. Tabanda bir toz kütlesi gibi baþlar ve hýzla bir kütle haline gelip gerekli besinleri bulursa 5 gün gibi bir sürede tüm tanký kaplar.
 
 Sebebi:
•   Yeni kurulmuþ Tank: Yeni kurulmuþ akvaryumlar diatomlara karþý dirençsizdir.
•   Aþýrý besin: Silikat ve silisik asit içeren maddeler diatom patlamasýna sebep olur. Silisik asit çeþme suyundan, silikat ise sürekli olarak taban malzemesinden yada dekorasyonda kullanýlan kaya, taþ gibi þeylerden kaynaklanabilir. Çeþme suyu deðerlerinizi belediyelerin sitesindeki aylýk olarak yayýnladýklarý su deðerleri testlerinden takip edebilirsiniz.
Mücadele:
•   R/O suyu silikatý absorbe edebilir ama sýnýrlý bir süre için. Özellikle silikat doðadaki kaya toprak gibi þeylerde bolca bulunur ve bu malzemeleri akvaryumda dizayn için kullanmak oldukça sakýncalýdýr. Yetersiz az ýþýklandýrma da bu alge sebeptir. Iþýk þiddeti arttýrýlýrsa algin kahverengiden yeþile döndüðü görülecektir. Silikatý absorbe etmek diatom’u kontrol altýna alacaktýr.
•   Sifonlama/Kazýma: Bu iki yöntemle diatom kolayca uzaklaþtýrýlabilir.
•   Eskimiþ aydýnlatma: Bazen eskimiþ floresanlar diatom algine neden olabilir.


Yeþil Su (Green Water)
Yeþil su sýkça bezelye çorbasý olarak’da anýlýr. Serbest dolaþan tek hücreli alg, hýzlý bir þekilde geliþir ve suyu yeþile döndürür.
 Su deðiþimleri pek yardýmcý olmaz, çünkü alg sporlarý her türlü suda bulunabilir. Alg su sporlarýnýn bulunduðu bir ortamýn diðer ihtiyaçlarý yüksek besin (nitrat) ve yüksek aydýnlatmadýr.
 Sýkýntý veren pek çok alg gibi bu tek hücreli planktonik algde fotosentez yapma yeteneðine sahiptir. (enerji üretmek için ýþýk kullanýr.) Aydýnlatma periyodunda bu iþlem sýrasýnda oksijen üretilir.
 Gece algler tanktaki oksijeni kullanýr. Bu, eðer oksijen yeterli deðilse, balýklarýn ölmesine neden olabilir. Yeþil su problemi olan akvaryumlar iyi havalandýrýlmalýdýr.

 Sebebi:
•   Ýlk kurulum: Genellikle ilk kurulum sýrasýnda tam bakteri kültürü oluþmasýndan önce. (Serbest yüzen planktonlarla beslenerek.)
•   Besin dengesizliði: Besinleri þu deðerlerde tutmaya çalýþýn. N (10-20ppm), P (0.5-2ppm), K (10-20ppm), Ca (10-30ppm), Mg (2-5ppm), Fe (.1ppm).
•   Ýlaçlama: Eðer ilaçlama akvaryumun bio filtresini etkilerse oluþabilir.
Mücadele :
Yeþil suyla mücadelede birkaç yöntem vardýr.
•   Karartma: Akvaryum ýþýklarýný kapatýn ve akvaryumu hiç ýþýk almayacak þekilde 5 gün boyunca örtün. Bitkiler depoladýklarý besinleri kullanacaktýr ama alg kullanamayacaktýr. Fakat karartma süresi sonunda bitkiler biraz yýpranmýþ olabilir.
•   Diatom/Mikron Filtreleri: Kaliteli partikül filtreleri suyu temizleyebilir.
•   UV Sterilizer: UV lambalarý sudaki serbest mikroorganizmalarý öldürerek suyu temizler.
•   Flokülasyon: Minik partikülleri kümeleþtirip bunlarý kolayca uzaklaþtýrmanýzý saðlar. Yani kimyasal kullanýmýdýr.
•   Su Piresi: Su pireleri alg’i yiyeceklerdir.
•   Ufak su deðiþimleri: Temizlenene kadar günlük %5-%10 su deðiþimleri yapýlabilinir.
Not:
•   Bakterilerin kendikendini yenileyebilmesi için büyük su deðiþimlerinden kaçýnýlmalýdýr.
•   Problemi hallettikten sonra kaynaðý öðrenip ortadan kaldýrýn yoksa problem tekrarlayabilir.


Siyah Fýrça/Sakal Alg'i (Black Brush/Beard Algae)
Siyah fýrça alg'i Rhodophyta ailesinin kýrmýzý algler jenerasyonuna ait bir türüdür. Bu aileye ait alglerin çoðu aslýnda deniz akvaryumlarýnda görülür, fakat birkaç tatlý su türü özellikle bitkili akvaryumlarmýzda ortaya çýkmýþtýr. Bu alg siyah, kahverengi, kýrmýzý yada yeþil olabilir, ve bitkilerinizi hýzla kaplayabilir ve kontol altýna alýnmazsa bütün tanký sarar.

Sebebi:
•   Besin Dengesizliði: Aþýrý Nitrat, Fosfat ve Demir. Deðerleri þu seviyelerde tutmaya çalýþýn: N (10-20ppm), P (0.5-2ppm), K (10-20ppm), Ca (10-30ppm), Mg (2-5ppm), Fe (.1ppm).
•   Düþük Ph: Yüksek ph’a sahip Afrika .tanklarý incelendiðinde bu alge rastlanmamýþ ve algin asidik ortamlarý sevdiði kanýsýna varýlmýþtýr.
Mücadele:
•   Co2’yi arttýrýn: Bu bitkileri geliþme yönünde uyaracaktýr ve bitkiler besin konusunda alglerle yarýþmaya baþlayacaktýr.
•   Excel/H2O2 Tedavisi: Bir þýrýnga yardýmýyla Excel yada Oksijenli Suyu problemli bölgeye sýkýn. Yeþil/beyaz tondaki ölü algleri elle toplayýn.
•   Elle temizleme: Bir diþ fýrçasý yardýmýyla mümkün olduðunca temizlenebilir.
•   OxiClean Tedavisi: Alg'lenen bitkiyi katký maddesiz OxiClean solisyonuna batýrýp çýkartýn.
•   Su deðiþimleri ve Dozajý: Normal su deðiþimlerine devam edip miktarý haftada iki ye çýkartabilirsiniz.
•   Alg Yiyiciler: SAE ve Amano karidesleri bu algi tüketmektedir.
•   Bakýr(Önerilmez): Ticari alg önleyici ürünler bakýr içerir. Bu Sakal algini öldürür ama genellikle bitkilerinizide öldürür.


Kýsa Tüy Alg'i (Fuzz Algae)
Kýsa tüy algi genellikle bitkilerinizin yapraklarýnýn kenarlarýnda meydana gelir ve bitkilerde hafif tüylü bir görüntü oluþturur.
Sebebi:
•   Besin dengesizliði: Deðerleri þu seviyelerde tutmaya çalýþýn: N (10-20ppm), P (0.5-2ppm), K (10-20ppm), Ca (10-30ppm), Mg (2-5ppm), Fe (.1ppm).
•   Düþük Co2: Co2 seviyenizi 20-30 Ppm civarnda tutun.
Mücadele:
•   Co2 ve besin seviyenizi düzenleyin
•   Alg yiyiciler: SAE, Amano karidesi, Otocincluslar ve Moli’ler bu algi tüketirler.


Yeþil Nokta Alg'i (Green Spot Alg)
Yeþil nokta alg’i genellikle su deðiþimi aksatýlan tanklarda camlarýn üzerinde görülür. Yeþil Nokta alg’in üzerinde geliþebildiði bitkiler sert dayanýklý yapraðý olan bitkilerdir. Örneðin, Java Fern, Anubias’lar.
Sebebi:
•   Düþük Fosfat (PO4) Seviyesi: Fosfat seviyesinin düþük olmasý yada tükenmesinden kaynaklanmaktadýr.
Mücadele:
•   Camý kazýmak: Bir jilet yardýmýyla camlarý kazýyarak çýkartabilirsiniz.
•   Fosfat’ý Düzenleyin: Fosfat miktarýnýzý 0,5-2 Ppm arasýnda tutun.
•   Nerite Salyangozu: Nerite salyangozlarý bu algi tüketebilen ender canlýlardan dýr.


Saç/Ýplik Alg'i (Hair/Thread Algae)
Saç/Ýplik algi 30 cm boylara ulaþabilen ipliksi bir algn türüdür. Genellikle moss türlerinin arasýna karýþýr, ve bazen özellikle tank canlýlarýna yem ekstra yem olmasý için yetiþtirilir.
Sebebi:
•   Yüksek Demir Seviyesi: Konsantrasyonu 0,15 Ppm’in altýnda tutun.
Mücadele:
•   Elle temizleme: Bir diþ fýrcasý yardýmýyla elle temizlenebilir.
•   Su deðiþimleri: Haftalýk su deðiþimi sayýsý sýklaþtýrýlmalýdýr.
•   Besin Ayarlamasý: Besinleri þu seviyelerde tutmaya çalýþýn; N (10-20ppm), P (0.5-2ppm), K (10-20ppm), Ca (10-30ppm), Mg (2-5ppm), Fe (.1ppm).



Genel Öneriler
•   Kullandýðýnýz gübrelerin üzerlerinde yazan miktarlar genelde yoðun bitki popülasyonlarý içindir. Gübreleme yaparken bunu göz önünde bulundurun.
•   Test kitleri sudaki besin deðerlerini anlamanýn en iyi yöntemlerinden birisidir ama maaliyeti yüksektir. Test kitleri edinemiyorsanýz çok iyi bir gözlemci olmanýz gerekmekte.
•   Alg yiyiciler iyi birer alternatiftir ama bunlar da genel olarak genç ve taze algleri tüketip eski alglere dokunmayacaklardýr. Ayrýca su deðerleri bozuk bir akvaryumda var olan algi yoketmek çözüm deðildir.
•   R/O suyu kullanmak yüksek maaliyetli fakat saf su elde ettiði için özellikle gübrelemede kolaylýk saðlamaktadýr.
•   Akýntýnýn iyi olmasý hem alg oluþmasýný zorlaþtýrmasý açýsýndan hemde akvaryuma eklediðiniz gübrelerin akvaryumun tamamýna yayýlmasý açýsýndan yararlý olacaktýr.
•   Alglerle yarýþta hýzlý besin tüketen bitkiler kullanmak oldukça faydalý olacaktýr.
•   Kimyasal kullanýmý ile alg önlemeye çalýþmak genelde çok kötü sonuçlar doðurabilmekte. Özellikle içerikleri nedeniyle bu ilaçlar karidesler ve hassas canlýlarda ölüme neden olabilmekte.
•   Kullandýðýnýz çeþme suyunu Aktif karbon, Zeolit gibi maddelerle filtrelemek çeþme suyundan akvaryumunuza karýþacak maddeleri bir miktar da olsa önlemeye yardýmcý olacaktýr.