Paludaryum nedir?
Paludaryum, bir su kenarý simulasyonudur. Tamamen su altýný konu edinen akvaryumlardan ziyade, su altý yaþamý ile birlikte suyun hemen dýþýný da içine alýr. Bu durumda su kenarýnda yaþayan bataklýk bitkileri, hem suda hem karada yaþayan bir takým canlýlar da buna dahil edilebilir. Paludaryumlar, su ve kara hayatýnýn kesiþme noktasý olan su kenarlarýnýn yapay olarak hazýrlanmýþ (doðallýktan ödün verilmeden tabi) halidir. Görsellik, büyük ölçüde su dýþý (su kenarý) elemanlarý üzerinde yoðunlaþmýþtýr. Bundan dolayý da suyun dýþýna taþmýþ kayalýklar, kütükler, aðaç kökleri, bataklýk bitkileri, eðrelti otlarý, sarmaþýklar ve bazý bataklýk bitkileri bol miktarda kullanýlmaktadýr.
Paludaryumda bakýlabilecek bitkiler:
A- Su altý bitkileri: Bu konuda herhangi bir kýsýtlamadan bahsedemem. Paludaryumun yapýsýna, tutulacak su miktarýna, ýþýklandýrmaya, hacme, bakýlacak canlýlara göre seçim yapýlabilir. Akvaryumlarda bakýlan her türlü bitki, paludaryumlarda da bakýlabilir. Tabi burada paludaryumlarýn su kýyýsý taklidi olduðunu düþünürsek, su seviyesinin düþük olduðunu ve buna göre seçilecek su altý bitkilerinin de fazla boy atmayacak türler olmasýný öneririm.
B- Su kenarý bitkileri: Paludaryumlarýn, bir su kýyýsý simulasyonu olduðunu belirtmiþtik. Paludaryumun yapýsýna baðlý olarak çeþitli su kenarý bitkileri bakýlabilir. Bunlar genelde çeþitli yosunlar, eðrelti otlarý, sarmaþýklar, sazlýk bitkileri ve hatta çeþitli bonsailer olabilir. Bir paludaryum çalýþmasýnda çay bitkisinin denendiðini görmüþtüm. Kendime ait paludaryumda zaman zaman pirinç bitkisi yetiþtirdim. Ve yine eðrelti otlarý, yosunlar ve sarmaþýklar kendi paludaryumlarýmda bulunmakta.
Paludaryumlarda bakýlabilecek hayvanlar:
A- Balýklar: Paludaryum olarak hazýrlanacak bir tank, normalde almasý gereken suyun ortalama 1/3'ünü alabilir. Bundan dolayý da bakýlabilecek balýklar genelde küçük yapýlý balýklardýr. Tabi devasa bir tank (mesela 1 tonluk bir tank) paludaryum olarak düþünülürse, daha iri balýklar bakýlabilir. Orta boy bir paludaryumun 100 lt. civarýnda su alacaðýný düþünürsek, bakýlabilecek balýklar sanýrým canlý doðuranlar, tetralar, çöpçü balýklarý, küçük sazansýlar gibi balýklar olacaktýr.
B- Amfibyumlar: Semenderler ve hatta kurbaðalar, paludaryumlar için son derece uygun canlýlardýr. Tabi ki semender gibi týrmanýcý canlýlarýn bakýldýðý paludaryumlarda, tankýn üzerinin tamamen kapalý tutulmasýný öneririm. Bir defasýnda üzeri açýk olan tanktan kaçýp kaybolan semenderim sayesinde bunu tecrübe etmiþ oldum.
C- Sürüngenler: Su kýyýlarýnda yaþayan çeþitli yýlan türleri ve su kaplumbaðalarý da paludaryumlarda bakýlabilir. Tabi, bu canlýlarýn balýk avcýsý olduðunu unutmamak gerekir.
D- Omurgasýzlar: Akvaryumlarda bakýlabilen su salyangozlarý, midyeler, yengeçler ve benzeri canlýlar da paludaryumlar için son derece uygundur. Hatta ben kýzböceði beslemiþtim bir ara.
* * *
Þimdilik, bir giriþ ve özet niteliðinde aklýma gelenler bunlar.
