1. BiTAK Forum
  2. Genel Kategori
  3. Genel
  4. Karbon dioksit
« nceki sonraki »
Sayfa: [1]   Aa git

Konu: Karbon dioksit  (Okunma says 10062 defa)

Joker

  • Baðýmlý Üye
  • ***
  • Özel Üye
  • leti: 277
Karbon dioksit
« : Kasm 20, 2007, 21:03:05 s »
Siteyi tam inceyemedim, karbondioksit konusu mutlaka vardýr ama ben de yazdým. Çünkü fazla karbondioksit göz çýkarmaz.

Akvaryum kelimesi artýk herkesin bildiði, kafalara yerleþmiþ bir kelime olsa da, bu iþe yeni baþlayanlarýn aklýna genellikle sadece, evde balýk beslemek gelir. Akvaryum dekorasyonunun en güzel ve yararlý unsuru bitkilerdir.
Bitki olmadan da biyotop akvaryum mümkündür. Bu ise sürekli, haftalýk su eksiltip tamamlamayla nitrat oranýnýn düþürülmesi ile saðlanýr.
Fakat bitkiler, akvaryumun görüntüsünde, hareket etmemelerine raðmen balýklar kadar önemli ve kurulacak minik dünyanýn doðal ortamýnýn saðlanmasýnda yararlarý çok önemli canlýlardýr. Suda oluþan nitrat bitkilerin besinlerinden biri olduðundan su deðiþim sýklýðýný düþürür. Sudaki karbondioksitten hayvanlarýn kullandýðý oksijenin bir kýsmýný üretir.

Bitkili akvaryumun en önemli gereksinimi ýþýk sonra da karbondioksittir. Bitkilerin diðer gereksinimleri balýk dýþkýlarý ve balýklarýn salgýladýklarý amonyum ve amonyaðýn döngüsü ile önemli ölçüde karþýlanýr. Bu zehirlerin, son dönüþüm aþamasý olan nitrat, balýklar için çok az zararlý olmasýna raðmen belli sýnýrlardan sonra akvaryumdan uzaklaþtýrýlmalýdýr. Bu iþi de bitkiler becererek, dengeyi ve akvaryum ile daha az uðraþýlmasýný saðlar.

Canlýlarýn enerjilerini saðlarken ilk gerekli kaynak güneþ ýþýðýdýr. Bitkiler hücrelerindeki klorofil katalizörlüðü ile fotosentez olayýný gerçekleþtirirken kendileri için enerji saðlar ve besin depolamasý yapar. Hayvanlar ise bu besinden yararlanýr, etçil dediðimiz diðerleri de bitkilerden aldýðý besini ete döndürenleri yiyerek yaþamlarýný sürdürür.
 
Dünyada yaþam baþladýðýnda atmosferde bulunmayan oksijeni ilk üreten alg ve yosunlardý. Kambriyen öncesi çaðlarda atmosferin önemli gazý olan karbondioksit alglerin denizlerde çoðalmalarý sonrasý azaldý. Atmosferdeki karbondioksiti alýp kendileri için gerekli karbonhidratlarý üretirken atýk madde bugünkü bitkilerde olduðu gibi oksijen ve suydu.

CO2 + 2H2O + Iþýk enerjisi → (CH2O) + O2 + H2O

Dünyamýzý kapalý bir ortam olarak düþünecek olursak (aslýnda kapalý deðil) hayvanlarýn yaþamý için gerekli oksijeni hala bitkiler saðlamaktadýr. Eski çaðlarda, ilk canlýlar için zehir olan atmosferdeki oksijen oraný artmaya baþlayýnca ortaya bu ortama uyum saðlayabilen canlýlar, günümüz bitkilerine benzer yosun ve bitkiler çýktý. Bunlar da atmosferdeki CO2 i tüketerek oksijen oranýný %21lere çýkardýlar.

Fotosentez sonuçlarýný daha iyi kavramak için hücre içinde adenosin trifosfatýn ayrýþmasý sonucu (kýrýlmasý) ortaya çýkan enerji gibi iþin ayrýntýlarýna burada girmeye gerek yok sanýrým. Bir zamanlar canlýlarýn enerji elde etmeleri hakkýnda öðrendiklerimden ekleyerek burada da ukalalýk yaptým. Ama ATP lise ders konularýna da girdi artýk. Anýmsayanlar ukalalýk olarak deðerlendirmezler belki. Ancak þeker ve niþastalarýn bitkilerce oluþturulmasýndaki basit denklik size CO2 in ne kadar önemli olduðunu göstereceðinden yazýyorum.

6CO2 + 12H2O + Iþýk enerjisi → C6H12O6 + 6O2 + 6H2O + 673 Kalori

Evet, canlý maddeyi oluþturan 5 elementten en önemlileri sembolü veya formülde C ile gösterilen KARBON, sembolü H olan HÝDROJEN ve sembolü O olan OKSÝJEN. Okun saðýndaki C6H12O6 organik molekülden sonra oksijen ve su ile birlikte ortaya çýkan ýsý enerjisini görüyorsunuz. Hektoz þekerin indirgemeleri amino asitlerin oluþumunu merak edenler Maillard reaksiyonlarýný inceleyebilirler. Ancak okun solunda karbondioksit, su ve ýþýðý görüyorsunuz burasý önemli.

Akvaryumda nitratý istenilen oranda düþürebilecek miktarda bitki veya yoðun bitkili akvaryumdan hoþlanýyorsanýz yukarýdaki formüllerde gördüðünüz CO2 balýklar tarafýndan yeterince üretilemez. Ya da bitkilerin ihtiyacý kadarý balýklarýn solunumu sýrasýnda suda çözünmüyor. Bu suyun sýcaklýðý ile de ilgili, 28-30º C sýcaklýkta gaz çözünmesi daha da zor.

Bu nedenle akvaryuma ek CO2 vermelisiniz. Bunun kaynaðý olarak, sisteminde basýnçlý tüp, düzenleyici, manometreler bulunan çözüm pahalý ise, ekmek mayasýndaki bakterileri þeker ile besleyerek akvaryum suyunda eritmektir.
Kapalý ve kapaklý bir kaba akvaryumlarda kullanýlan hava hortumu sokabileceðiniz sert boru eklediðinizde karbondioksit kaynaðýnýn gövdesi hazýr demektir.
Bunun hazýrlarý da var. Veya buralarda ya da baþka forumlarda gördüðünüz kola þiþesinden de yapabilirsiniz. Yalnýz hortum baðlantýsýnýn kola þiþesinin kapaðý ile birleþim yeri sýzdýrmaz olmalýdýr. Kapaðýn þiþe ile birleþimi yeterli sýzdýrmazlýkta olduðundan burada herhangi bir sorun çýkmýyor.
1.5 litrelik pet þiþeye iki su bardaðý þeker, 800 gr su doldurup þekeri erittikten sonra 1–2 çay kaþýðý kuru bira mayasý ya da bunun iki katý yaþ maya ekleyip kapaðý sýkýca kapattýktan sonra su sýcaklýðý ilk anda 30-35 derece ise 10 dakika sonra karbondioksitiniz hazýrdýr. Bu hacýmdaki CO2 reaktörü 150 litrelik akvaryum için yeterlidir. Bitkileriniz çok, ýþýðýnýz yeterli ve balýk sayýnýz az ise reaktör hacmini arttýrmanýz gerekir. Ekmek veya bira mayasý dediðimiz madde, bakterilerdir. Sudaki þekerden, beslenip çoðalmalarý sýrasýnda þekeri alkole dönüþtürürler. Bu olaya fermantasyon denir.
Hatta marketten alacaðýnýz %100 üzüm suyunu bu þiþeye koyar biraz ekmek mayasý atarsanýz, yine karbondioksit ortaya çýkar. Þiþedeki üzüm suyu da þarap olur, içebilirsiniz. Bu yazdýklarým ciddidir. Þarap üretiminde yüzey oksijenden korunur ve takýlan bir boru su içine sokularak karbondioksitin çýkýþý gözlenir. Þeker bitince fermantasyon durur.

Siz su þeker karýþýmýnda aþýrý þeker koyarsanýz þiþede hala þeker olduðu halde; alkol, bakterilerin yaþamayacaðý orana yükselince fermantasyon durur, CO2 elde edemezsiniz. Bazý yerlerde suyu kaynatarak bol þeker eritin mayanýzýn ömrü uzun olur gibi yazýlar okumuþtum. Ben de tam oran nedir bilmiyorum. Ama yukarýda yazdýðým oran fena sayýlmaz.     

Yukarýdaki formülde ýþýk enerjisi kelimeleri var. Konuyu karýþtýrýp CO2 dýþýnda bitki yetiþmesinde bizim gazdan daha önemli konu. Bitki türleriniz, yerleþtirme nedeniyle yükseklerin diðerlerine gölgesi, akvaryum derinliði, ýþýk gereksinimini etkiler. Bitkili bir akvaryumda litre baþýna en az 0,5 watlýk ýþýk kaynaðý veya buna eþdeðer ýþýk veren düþük sarfiyatlý ampuller þarttýr. Litre baþýna 1 watt ýþýktan rahatsýz olmayan balýklarýnýz varsa ve elektrik sarfiyatý sizin için önemli deðilse çok daha iyi. Yukarýdaki formüllerin sol tarafýndaki toplamada ýþýk enerjisine dikkatinizi çekerim. Iþýk kaynaðý olarak grolux yeterli deðil. GE nin kendi teknolojisi ile Çin’de ürettiði veya ürettirdiði düþük sarfiyatlý ampulleri ýþýk kaynaklarýnýzdan biri olarak kullanmalýsýnýz. Çünkü bunlarýn 18 wattlýk olanlarý 100 wattlýk tungsten ampulü kadar ýþýk vermekte ve ýþýðý 6000 kelvin deðerindedir. Bulamazsanýz yine benzer tip Philips’in dayligth lambalarýný diðer ýþýk kaynaklarý ile kullanmalýsýnýz. Bununla birlikte Sylvania’nýn Aquastar veya Sera Plant color flüoresanlarýný kullanmalýsýnýz. Bunlarýn yanýnda grolux de olmalý. 
Seranýn fiyatý nedeniyle önerim 80 cm boyundaki 150 litrelik bir akvaryumda
GE 18 wattlýk daylight low energi,
Sylvania Aquastar 18 watt
Sylvania grolux 18watt
En az birer adet bulunmalý ve günde en az 12 saat yanmalýlar. Yüksek aydýnlatma isteyen bitki türleriniz varsa bunlarýn 2-3 katýna çýkabilirsiniz.

Tekrar esas konu olan karbondioksite dönecek olursak bunun akvaryum suyunda difüzyonuna sýra geldi. Bu konuda birçok çözüm var. Belki kullanýlýyordur fakat ben duymadým ve görmediðim yöntem iç filtrelerin en basitlerinde dahi akvaryuma suyun dönüþündeki lüle ile baðlantýlý hava emiþ hortumu takma yeri olanlarý var. Su akvaryuma boþalýrken buraya takýlan ince hortum lülede basýncýn düþtüðü yere açýlýyor. Basýncýn düþtüðü bölgede hortumdan hava emilip akvaryum içine gönderiliyor. Ayrýca hava motoru kullanýlmasýna gerek kalmýyor.
Karbondioksit üretecinin üzerinden çýkan hortumu buraya baðlarsanýz, yukarýda boyutlarýný verdiðim CO2 üreteci en az 3 hafta karbondioksit ihtiyacýnýzý karþýlar. Ayrýca dýþ filtrelerin geri dönüþünde kullanýlan hava emici lüleler burada var mý bilmiyorum, Almanya’da var.
 
Reaktörden çýkan hortumu düþük poroziteli hava taþýna baðlamak da bir çözüm. Ayrýca bu iþ için çok düþük enerji sarf eden suyun içine monte edilen basit pompalar var. Red Sea reaktör kabý ile pompa 75 YTL. Hatta içinde ilk kullaným için þeker ve maya da var.
Ayrýca 12-15 YTL arasýnda Boyu’nun cam ve seramikten yapýlma difüzörlerini piyasada bulmak kolay. Bunlar da mükemmel sonuç veren ucuz ürünler.
 
Ancak alkali suda yaþayan balýklarýnýz varsa Karbondioksiti kontrollü ve alkali ürünler ekleyerek kullanmalý.


Çeþitli seramik tablalý difüzörler



aqua_boy

  • Baðýmlý Üye
  • ***
  • Ýçerik Geliþtirici
  • leti: 263
  • Rainbow
  • Ad Soyad: Cenk Sinor
Ynt: Karbon dioksit
« Yantla #1 : Kasm 20, 2007, 21:31:36 s »
yine bir JOKER klasiði gerçekten çok faydalý olmuþ ...

aqua_boy

  • Baðýmlý Üye
  • ***
  • Ýçerik Geliþtirici
  • leti: 263
  • Rainbow
  • Ad Soyad: Cenk Sinor
Ynt: Karbon dioksit
« Yantla #2 : Kasm 20, 2007, 21:34:57 s »
Alnt yaplan: Joker - Kasm 20, 2007, 21:03:05 s

sonra su sýcaklýðý ilk anda 30-35 derece ise 10 dakika sonra karbondioksitiniz hazýrdýr.

yani pet þiþedeki ýsý bu derecedemi olmalý orayý anlamadým ...

Joker

  • Baðýmlý Üye
  • ***
  • Özel Üye
  • leti: 277
Ynt: Karbon dioksit
« Yantla #3 : Kasm 20, 2007, 22:55:35 s »
Alnt yaplan: aqua_boy - Kasm 20, 2007, 21:34:57 s
Alnt yaplan: Joker - Kasm 20, 2007, 21:03:05 s

sonra su sýcaklýðý ilk anda 30-35 derece ise 10 dakika sonra karbondioksitiniz hazýrdýr.

yani pet þiþedeki ýsý bu derecedemi olmalý orayý anlamadým ...

Anlamamakta haklýsýn yazý eksik olmuþ. Suda þekeri kolay eritmek için ve yaþ maya kullanýyorsanýz (bu donuk olacak) çabuk çözüp canlandýrmak için ilk hazýrlamada ýlýk su kullanýrsanýz fermantasyon çabuk baþlar. Sonra oda sýcaklýðý yeterlidir. Hatta 15 derecede de üreyebilirler.

alpinho

Ynt: Karbon dioksit
« Yantla #4 : Kasm 21, 2007, 03:05:02 »
Bu suyu akvaryumdan çekebilirsin.

aqua_boy

  • Baðýmlý Üye
  • ***
  • Ýçerik Geliþtirici
  • leti: 263
  • Rainbow
  • Ad Soyad: Cenk Sinor
Ynt: Karbon dioksit
« Yantla #5 : Kasm 21, 2007, 07:15:36 »
teþekkürler ...

joey

  • Üye
  • **
  • leti: 52
Ynt: Karbon dioksit
« Yantla #6 : Nisan 30, 2008, 20:18:17 s »
120 litre tank için Boyu'nun hangi model difüzörünü kullanmak gerekiyor? Sanýrým sadece CO-130 VE CO-170 modeli satýlýyor. ISTA markasýna göre BOYU daha mý avantajlýdýr. Teþekkürler.

quipu

  • Üye
  • *****
  • Süper Moderatör
  • leti: 162
Ynt: Karbon dioksit
« Yantla #7 : Mays 01, 2008, 01:32:30 »
Istada gaz çýkýþý ve tanecik büyüklüðü daha fazla Boyudan çýkan küçük tanecikler daha iyi çözünme saðlýyor. Ayrýca Bülent abininde belirttiði gibi difüzör kullanýlan sistemlerde sýzdýrmazlýk çok önemli.

joey

  • Üye
  • **
  • leti: 52
Ynt: Karbon dioksit
« Yantla #8 : Mays 01, 2008, 15:23:03 s »
BOYU CO-170 modelini sipariþ verdim. Zaten 9,5 YTL'miþ. Umarým yeterli gelir.

Joker

  • Baðýmlý Üye
  • ***
  • Özel Üye
  • leti: 277
Ynt: Karbon dioksit
« Yantla #9 : Mays 01, 2008, 20:43:41 s »
Alnt yaplan: joey - Mays 01, 2008, 15:23:03 s
BOYU CO-170 modelini sipariþ verdim. Zaten 9,5 YTL'miþ. Umarým yeterli gelir.


Bunu sipariþ etmeniz bence iyi olmuþ. Maya kabýndan tanka sývý karýþmasýný önlemiþ olacaksýnýz. Ancak CO2 nin çýkýþý için basýncýn oldukça yüksek olmasý gerekiyor. Þiþe kapaðý baðlantýsýnda sýk sýk deterjan köpüðü ile sýzdýrma testi yapýn. Ve yedek bir kapaðýnýz olsun, kaçýrma oluþtuðunda deðiþtirirsiniz. Hortumun da japon yapýþtýrýcý ile baðlanmasýnýn, silikona göre daha sorunsuz olduðunu burada yazan bir arkadaþ vardý. Denemiþ siz de böyle yapýn.

 
Alnt yaplan: quipu - Mays 01, 2008, 01:32:30
Istada gaz çýkýþý ve tanecik büyüklüðü daha fazla Boyudan çýkan küçük tanecikler daha iyi çözünme saðlýyor. Ayrýca Bülent abininde belirttiði gibi difüzör kullanýlan sistemlerde sýzdýrmazlýk çok önemli.

Ben 1 adet Ýsta almýþtým. Bundaki durum dediðin gibiydi. Hepsi böyle mi bilmiyorum. Ama biri böyle ise kalite sorunu var demek bence.

Sayfa: [1]   Yukar git
« nceki sonraki »
  1. BiTAK Forum
  2. Genel Kategori
  3. Genel
  4. Karbon dioksit